Categorie archieven: WETENSCHAP

Wetenschappers ontdekken ‘donkere’ genen in ons DNA die tot nu toe over het hoofd zijn gezien

Wetenschappers hebben ‘donkere’ genen in ons DNA ontdekt die lange tijd genegeerd werden. Voor jaren dachten onderzoekers dat bepaalde delen van het DNA weinig betekenis hadden en bestempelden ze als ‘junk-DNA’. Nu blijkt echter dat deze gebieden instructies bevatten voor het creëren van kleine eiwitten, die belangrijk kunnen zijn voor biologische processen zoals kanker en immunologie. 

Junk-DNA: Wat we tot nu toe gemist hebben 

Ons begrip van het menselijke genoom, dat 20 jaar geleden werd ontdekt, is waarschijnlijk onvolledig. Wetenschappers denken dat er duizenden ‘donkere’ genen ontbreken, die nu pas beginnen te worden begrepen. Een internationaal consortium van onderzoekers bevestigde recent dat deze ‘donkere’ genen cruciaal kunnen zijn voor het begrijpen van ziekten zoals kanker. De nieuwe studie is nog niet peer-reviewed, maar laat zien dat ons begrip van het menselijke genoom voortdurend in ontwikkeling is dankzij technologische vooruitgangen. 

Wat zijn donkere genen? 

Eric Deutsch van het Institute of Systems Biology en zijn team onderzochten genetische data van 95.520 experimenten op zoek naar fragmenten van eiwitcoderende sequenties. Ze gebruikten massaspectrometrie om kleine eiwitten te onderzoeken en keken naar eiwitfragmenten die door ons immuunsysteem werden geïdentificeerd. Deze ‘donkere’ genen, die veel kortere startsequenties hebben dan traditionele genen, worden gemakkelijk gemist. Toch creëren ze RNA en worden sommige van deze eiwitten gebruikt in de biomedische wetenschap, bijvoorbeeld in kanker-immunotherapie en therapeutische vaccins. 

(lees verder onder de afbeelding)

Het belang van ‘niet-canonieke’ genen 

De ontdekking van deze ‘niet-canonieke open leesschema’s’ (ncORF) is van groot belang, zeggen de onderzoekers. Deze genen kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe kankerbehandelingen, zoals cellulaire therapieën en vaccins. Sommige van deze genen komen van transposons, DNA-elementen die door het genoom bewegen, inclusief fragmenten die door virussen zijn achtergelaten. 

De onderzoekers ontdekten dat ten minste een kwart van de 7.264 onderzochte sets van deze ‘niet-canonieke’ genen eiwitten kan produceren, wat leidt tot minstens 3.000 nieuwe peptidecoderende genen die nu aan het menselijke genoom kunnen worden toegevoegd. 

Een nieuwe richting in het onderzoek naar geneesmiddelen 

Neuro-oncoloog John Prensner van de Universiteit van Michigan noemde het een doorbraak: “Het is niet elke dag dat je een nieuw onderzoeksgebied opent en zegt: ‘We hebben misschien een hele nieuwe klasse van medicijndoelen voor patiënten.’”

Wat betekent dit voor de toekomst van genetisch onderzoek?

De tools die in deze studie zijn ontwikkeld, zullen wetenschappers helpen om deze ‘donkere’ kant van ons DNA verder te onderzoeken. Dit kan misschien helpen om de hiaten in ons huidige begrip van het genoom te vullen en nieuwe mogelijkheden voor behandelingen te ontdekken. 

(Afbeeldingen: Unsplash)

Mysterieus geluid onder de Zuidelijke Oceaan dat wetenschappers decennialang verbaasde, mogelijk opgelost

Een groep diepzeeduikers keerde terug van de Zuidelijke Oceaan met een vreemd verhaal: ze hadden de oceaan horen ‘kwaken’. Wat op zichzelf al merkwaardig genoeg was, bleek geen eenmalig voorval te zijn. Dit mysterieuze geluid, dat snel bekend kwam te staan als de ‘bio duck’, trok al in de jaren 1980 de aandacht van wetenschappers en is sindsdien een onderwerp van intensief onderzoek. 

Het raadselachtige geluid vastgelegd 

In de jaren 1980 registreerde een team onderzoekers in het South Fiji Basin vier bursts van kwak-achtige geluiden. Ross Chapman van de Universiteit van Victoria sloot zich in 1986 aan bij het project. Hij beschreef het geluid en de aanvankelijke scepsis: “Het geluid was zo herhalend dat we in eerste instantie niet konden geloven dat het biologisch was.”

Na samenwerking met Australische onderzoekers werd ontdekt dat soortgelijke geluiden ook op andere locaties nabij Nieuw-Zeeland en Australië waren waargenomen. Chapman suggereert dat de geluiden waarschijnlijk conversaties tussen zeezoogdieren waren: “Misschien praatten ze over eten, of ouders met hun kinderen, of ze maakten opmerkingen over dat gekke schip dat constant heen en weer voer,” grapte hij. 

(lees verder onder de afbeelding)

Een schip als luisterpost

Het genoemde ‘gekke schip’ was uitgerust met akoestische antennes en hydrofoons die hielpen om de bron van het geluid te lokaliseren. Dankzij het unieke ontwerp konden de onderzoekers de richting van de geluiden bepalen, die vanuit verschillende kanten rondom het schip kwamen.  Wat hen opviel, was hoe de geluiden zich gedroegen als een gesprek. Chapman merkte op: “Het meest verbazingwekkende was dat als één spreker aan het woord was, de anderen stil bleven, alsof ze luisterden. Vervolgens stopte de eerste spreker en luisterde naar de reactie van de anderen.”

De bron eindelijk ontdekt

Ondanks intensief onderzoek werd geen enkel dier dat de geluiden maakte visueel geïdentificeerd. Het grote doorbraakmoment kwam in 2014, toen een studie bevestigde dat het ‘bio duck’-geluid afkomstig is van de Antarctische dwergvinvis (minke whale). De frequenties en pulspatronen van hun roepen kwamen overeen met de mysterieuze kwakgeluiden. 

Een goudmijn aan informatie 

In november dit jaar presenteerde Chapman zijn bevindingen tijdens de 187e bijeenkomst van de Acoustical Society of America. Hij benadrukte dat het onderzoek een schat aan nieuwe informatie heeft opgeleverd: “We ontdekten dat de data een goudmijn bevatte met nieuwe inzichten over verschillende soorten geluid in de oceaan, inclusief geluiden van zeezoogdieren.”

De ‘bio duck’ blijft een prachtig voorbeeld van hoe nieuwsgierigheid en technologie samen kunnen werken om mysteries in de natuur te ontrafelen. 

(Afbeeldingen: Unsplash)

Astronomen ontdekken eerste ’triple black hole’ op 8.000 lichtjaar afstand dankzij ‘gelukkig toeval’

Astronomen hebben een unieke ontdekking gedaan: het allereerste ’triple black hole’ systeem is geïdentificeerd. Deze ‘gelukkige vondst’ heeft wetenschappers wereldwijd versteld doen staan. 

Een toevallige ontdekking met grote gevolgen

In de wereld van ruimteonderzoek zijn ontdekkingen vaak het gevolg van toevalligheden. Denk aan de vondst van oud water op Mars of delen van de zon die afbreken. Toch is weinig zo fascinerend én angstaanjagend als een zwart gat. 

Nu hebben wetenschappers een zwarte drie-eenheid ontdekt op maar liefst 8.000 lichtjaar afstand in het V404 Cygni-systeem. Dit systeem bevat een zwart gat dat een nabije ster ‘verslindt’, terwijl een andere ster verder weg rustig rond het zwarte gat draait. 

Waarom deze ontdekking bijzonder is

De meeste zwarte gaten ontstaan met een gewelddadige explosie, waarbij sterren in de buurt worden weggeblazen. Maar in dit geval spreken onderzoekers van een ‘direct collapse’ – een zeldzaam proces waarbij een zwart gat ontstaat zonder de explosieve ‘prenatale kick’. Dit heeft het mogelijk gemaakt dat het derde object in het systeem niet werd weggeslingerd. 

NASA onderzoekt dit systeem al jaren, maar een team van het Massachusetts Institute of Technology (MIT), geleid door Kevin Burdge, ontdekte recent de aanwezigheid van de derde ster. Burdge zei hierover tegen Space: “Dit systeem is enorm interessant voor het begrijpen van de evolutie van zwarte gaten. Het roept ook de vraag op of er meer van zulke triples zijn.”

(lees verder onder de afbeelding)

Revolutie in onderzoek naar zwarte gaten

De ontdekking van dit triple black hole kan leiden tot een paradigmaverschuiving in het onderzoek naar zwarte gaten. Tot nu toe gingen wetenschappers er vaak vanuit dat zulke systemen niet konden bestaan. Nu blijkt dat er mogelijk meer van deze bijzondere structuren zijn, verborgen in ons universum. 

Een toevallige vondst inspireert verder onderzoek

Het meest opmerkelijke aspect van deze ontdekking is dat het een ongelukje was. Kevin Burdge stuitte erop toen hij simpelweg een afbeelding bekeek. “Wie weet welke andere onthullingen binnen handbereik zijn, en het enige dat nodig is, is een scherp oog om te zien wat anderen niet zagen,” aldus Burdge. 

Wat betekent dit voor de toekomst? 

De ontdekking van dit triple black hole kan de manier waarop we naar zwarte gaten kijken compleet veranderen. Het toont aan hoe belangrijk het is om open te staan voor het onverwachte in wetenschappelijk onderzoek. Wie weet welke andere mysteries van het universum nog op ons wachten. 

(Bron: Unilad Tech – Afbeeldingen: Unsplash)

Wetenschappers onthullen eindelijk wat er in de kern van de maan zit, en het is niet wat je zou verwachten

Sinds de eerste maanlanding in 1969 heeft de mensheid de Maan verkend, maar ondanks tientallen jaren van onderzoek blijft onze enige natuurlijke satelliet vol mysterie. Slechts 12 mensen hebben ooit voet gezet op de Maan, en nu blijkt dat er nog steeds veel te ontdekken valt.

De Maan: meer dan een mythe

In een nieuwe studie gepubliceerd op Nature.com, heeft een team onder leiding van astronoom Arthur Briaud belangrijke ontdekkingen gedaan over de samenstelling van de Maan. En nee, het blijkt wederom niet van kaas te zijn gemaakt.

Volgens Briaud is de Maan een solide bol met een dichtheid die vergelijkbaar is met ijzer. Met behulp van akoestische golven, opgewekt door maanbevingen, kon het team analyseren wat zich in het binnenste van de Maan bevindt. Briaud schrijft:
“Onze resultaten zetten vraagtekens bij de evolutie van het magnetisch veld van de Maan en ondersteunen het scenario van een globale omkering van de mantel, wat cruciale inzichten geeft in de tijdlijn van de vroege inslagen in het zonnestelsel.”

(lees verder onder de afbeelding)

Wat zit er in de kern van de Maan?

Wetenschappers van CNRS, Université Côte d’Azur, het Côte d’Azur Observatorium, Sorbonne Université en het Parijs Observatorium-PSL onderzochten de kern van de Maan verder. Ze bouwden voort op bevindingen van de Apollo 11-missie en eerdere geologische onderzoeken.

Met behulp van lasermetingen konden onderzoekers bepalen dat de buitenkern van de Maan een solide binnenkern omhult. Deze binnenkern, voornamelijk van metaal, heeft een dichtheid vergelijkbaar met ijzer en meet maar liefst 500 kilometer in diameter, wat neerkomt op ongeveer 15% van de Maan.

Hoe de Maan evolueerde

Net als bij de Aarde heeft de mantel van de Maan zich ontwikkeld door een proces dat bekend staat als de “lunar mantle overturn”. Dit verklaart hoe ijzerrijke elementen op het maanoppervlak terechtkomen. Vulkanisch gesteente uit de mantel stijgt op onder de korst, terwijl te zware materialen door de lichtere korst zinken en zich voegen bij de kern-mantel.

Deze processen helpen ook bij het oplossen van het raadsel van het magnetisch veld van de Maan, dat ooit 100 keer sterker was dan dat van de Aarde, maar nu bijna volledig verdwenen is.

De toekomst van maanstudies

Hoewel het alweer 50 jaar geleden is dat iemand op de Maan heeft gelopen, blijven wetenschappers nieuwe ontdekkingen doen. Politieke instabiliteit en financiële beperkingen hebben bemande missies naar de Maan tot stilstand gebracht, maar dat weerhoudt ons er niet van om de Maan te blijven bestuderen.

Net zoals we op Aarde continu nieuwe geheimen ontdekken, blijft de Maan een fascinerend onderwerp van onderzoek. Het mysterie is misschien minder groot geworden, maar de Maan blijft een bron van intrigerende vragen en antwoorden.

Laatste inzichten zoals deze brengen ons dichter bij het volledig ontrafelen van de geheimen van onze buur in de ruimte.

(Bron: Uniladtech – Afbeeldingen: Unsplash)